มีหลาย สาเหตุหลัก มากที่ทำให้ Centrifugal Fan ที่ซื้อมา “ลมไม่ถึงตามที่ออกแบบ” ทั้งที่รุ่นตรงตามแคตตาล็อกครับ
ด้านล่างนี้คือคำตอบแบบ วิศวกรรมล้วน ๆ พร้อมเหตุผลครบที่สุด ในงาน HVAC

🔥 ทำไมปริมาณลมของ Centrifugal Fan “ไม่ถึง” ตามที่ออกแบบ?

✅ 1) External Static Pressure (ESP) ของระบบจริงสูงกว่าในแบบ

นี่คือ สาเหตุอันดับ 1 ในงานท่อลมทุกโครงการ
 • Fan ที่เลือกจากแคตตาล็อกอาจกำหนด ESP = 1.0 in.wg
 • แต่ระบบจริงมี ESP จริง = 1.4–1.8 in.wg
จึงทำให้ Fan ขึ้นโค้ง Performance Curve แล้วลมตกลงทันที

สาเหตุ ESP สูงขึ้น:
 • ท่อลมเล็กกว่าที่ออกแบบ
 • ระยะทางท่อยาวขึ้น
 • Elbow 90° มากกว่าแบบ
 • ใช้ Flexible Duct ยาว
 • ตะแกรง Grille / Diffuser ความต้านทานสูง
 • ฟิลเตอร์สกปรก
 • ไม่มีการปรับลม ทำให้บางท่อกินลมมากไปบางท่อโดนน้อย

✅ 2) ฟันเฟือง / มอเตอร์หมุนไม่ถึงรอบ (RPM ต่ำกว่าที่ระบุ)

Fan Performance = ขึ้นกับ RPM โดยตรง

ถ้า RPM ต่ำลง 10% → ปริมาณลมตกลงประมาณ 10% แต่
Static Pressure จะตกลงถึง 20%
Brake Horsepower จะตกลงประมาณ 27%

สาเหตุ RPM ต่ำ:
 • เป็นรุ่นที่มี V-belt แต่สายพานหย่อน
 • Pulley Ratio ไม่ตรงตามแบบ
 • มอเตอร์ไฟต่ำ / Phase Loss / หมุนกลับทิศ
 • มอเตอร์ไม่ได้ใช้ประสิทธิภาพเท่าที่ออกแบบ

✅ 3) ซื้อ Fan รุ่น เหมือน ในแคต แต่คนขายให้รุ่น Wheel Diameter ไม่ตรง

ใน Centrifugal Fan มีหลายรุ่นที่ หน้าตาเหมือนกัน แต่ใบพัด (Wheel) ต่างขนาด
เช่น รุ่น 355 mm กับ 400 mm แต่โครงเหมือนกัน

ถ้ารุ่นที่ได้ Wheel เล็กกว่าใน Spec ปริมาณลมจะตก 15–30%

✅ 4) ช่องดูดลม (Inlet) ถูกบีบ หรือมีแรงดันย้อนจากระบบ
 • ติดใกล้ผนังเกินไป → Inlet Loss
 • ไม่มี Inlet Bell → Efficiency ลด
 • ท่อดูดเล็กเกิน → Fan Starvation
 • มี Negative Pressure ย้อน → แอร์ไม่ไหล
นี่ทำให้ Fan แทบจ่ายลมไม่ออก แม้จะหมุนถูกต้อง

✅ 5) ระบบท่อลมรั่วจำนวนมาก
โดยเฉพาะงานท่อสังกะสีเกรดบาง หรือช่างยิงสกรูห่าง
ถ้ารั่ว 10–20% → ปริมาณลมที่ปลายทางลดลงแบบมีนัยสำคัญ

✅ 6) Static Pressure ที่ใช้เลือกเครื่องไม่ถูกต้อง
หลายงาน HVAC มีความผิดพลาดตอนออกแบบ เช่น:
 • ใช้ค่าต้านทาน Diffuser ต่ำกว่าความจริง
 • ใช้ค่าท่อลมจากตารางผิด (CFM vs m³/hr)
 • ใช้ความเร็วลมสูงเกิน → Friction เพิ่ม
 • คำนวณ Total Equivalent Length ต่ำไป
พอไซต์จริงติดตั้ง → ESP เยอะกว่าแบบ → ลมตกลงทันที

✅ 7) Fan Curve ที่เลือกไม่อยู่ในโซน Stable Operating Region
ถ้าเลือกจุดทำงานใกล้ Stall Point → แค่ความผิดพลาดเล็กน้อย ลมตกทันที
พ่อค้าไม่ค่อยบอก แต่เป็นปัญหาที่เจอบ่อยในงาน Centrifugal Fan ราคาถูก

✅ 😎 เลือก Fan Type ไม่เหมาะกับงาน
ตัวอย่าง:
 • Forward Curve Fan → ลมตกง่ายเมื่อเจอแรงดันสูง
 • Backward Inclined → ทน ESP ได้มากกว่า
 • Airfoil → ประสิทธิภาพดีที่สุด แต่แพง

ถ้าเลือก Forward Curve ในงานระบบท่อลมยาวหรือมีฟิลเตอร์หนา
ลมจะขึ้นไม่ไหว 100%

🔧 วิธีตรวจสอบให้รู้ชัวร์ว่าความผิดเกิดตรงไหน
 1. ใช้ Anemometer วัดที่ Outlet ทุกหัว
 2. ใช้ Manometer วัดความดันข้าง Fan (ESP)
 3. เทียบกับ Fan Curve (จากแคตฯ)
 4. ถ้า ESP สูงกว่า → ปัญหาที่ระบบท่อลม
 5. ถ้า RPM ต่ำ → ปัญหาที่มอเตอร์/สายพาน
 6. ถ้าทุกอย่างตรงแต่ลมน้อย → รุ่นที่ซื้อผิด (Wheel ไม่ตรง)

🧩 สรุปแบบวิศวกร
สาเหตุที่เจอบ่อยที่สุด: อันดับ สาเหตุ ผล
1 ESP จริงสูงกว่าแบบ ลมตกทันที 20–50%
2 RPM ต่ำกว่า Spec ลมตก 10–30%
3 เลือก Fan Curve ผิด ทำงานใกล้ Stall
4 งานติดตั้ง Inlet/Outlet แย่ ลมไม่ออก
5 รุ่นพัดลมเพี้ยนจาก Spec ลมไม่ถึงตั้งแต่ต้น