📚การคำนวณขนาด พัดลม Smoke Exhaust Fan (สำหรับดูดควันไฟ) ในโถงสูง 20 เมตร จำเป็นต้องพิจารณาจากมาตรฐานด้านความปลอดภัยในการออกแบบระบบระบายควัน เช่น NFPA 92, BS 7346-4, หรือ มยผ. ของไทย ซึ่งโดยทั่วไปจะใช้หลักการต่อไปนี้:
🔥 1. รู้จักประเภท Smoke Exhaust System
• Smoke Control (ควบคุมควัน): ให้มี smoke layer สูงพอให้คนหนีไฟได้
• Smoke Extraction (ดูดออกทั้งหมด): ดูดควันทั้งหมดออกอย่างรวดเร็ว
• โถงสูง 20 เมตร มักใช้ระบบ Smoke Layering – เน้นให้ควันลอยอยู่ด้านบน ไม่ลงมาถึงคนด้านล่าง
📏 2. คำนวณอัตราการระบายควัน (Smoke Exhaust Airflow Rate)
กรณีทั่วไป (คำนวนแบบง่าย)
หากใช้หลักการทั่วไปจากมาตรฐาน BS หรือ NFPA:
Q = A × v
• Q = ปริมาณลมที่ต้องการดูด (m³/s)
• A = พื้นที่แนวราบของโถง (m²) (เช่น พื้นที่ 20 x 40 = 800 ตร.ม.)
• v = ความเร็วของการดูดควันที่ระดับ smoke layer (แนะนำ ≥ 0.5–1.0 m/s)
ตัวอย่าง:
• พื้นที่โถง: 20 x 40 = 800 m²
• ต้องการความเร็วดูดควัน 1.0 m/s
• ดังนั้น
➜ Q = 800 × 1.0 = 800 m³/s
แปลงเป็น CMH (ลูกบาศก์เมตรต่อชั่วโมง):
800 m³/s × 3600 = 2,880,000 CMH
📐 3. พิจารณา Volume Method (ถ้าต้องการระบายทั้งหมด)
Q = Volume / Time
• Volume = ปริมาตรโถง = กว้าง x ยาว x สูง = 20 x 40 x 20 = 16,000 m³
• หากต้องการระบายออกใน 10 นาที (600 วินาที):
Q = 16,000 / 600 = 26.7 m³/s = ~96,000 CMH
(เหมาะสำหรับระบบระบายควันทั้งหมดในเวลาเร่งด่วน)
⚠️ 4. ปัจจัยเพิ่มเติมในการเลือกพัดลม
• อุณหภูมิการทนไฟ: มาตรฐานมักใช้พัดลมที่ทนความร้อน 250°C หรือ 300°C ได้นาน 2 ชม.
• ความดันย้อนกลับในระบบ (Static Pressure): อาจอยู่ระหว่าง 500–1500 Pa
• จำนวนพัดลม: ต้องเลือกให้เหมาะกับทิศทางการไหลของควัน และการแบ่งโซน
• Redundancy (พัดลมสำรอง) สำหรับระบบสำคัญ
✅ สรุปเบื้องต้น
ถ้าโถงสูง 20 เมตร:
• ใช้ Smoke Layering ➜ คิดที่ 0.5–1.0 m/s ที่ smoke layer (สูง ~2.5–3 เมตรด้านบน)
• หากโถง 20×40 m² ➜ ต้องการ 800–1600 m³/s หรือ 2,880,000–5,760,000 CMH
• ควรใช้พัดลมแบบ Axial หรือ Centrifugal ที่ทนความร้อน