การ Balance แรงดันสำหรับห้องคลีนรูม (Cleanroom Pressure Balancing)

คือกระบวนการควบคุมและปรับความดันอากาศภายในห้องคลีนรูมให้เหมาะสมตามคลาสของความสะอาด

โดยทั่วไปจะควบคุมให้ความดันของห้องคลีนรูม สูงกว่าพื้นที่โดยรอบ (Positive Pressure)

เพื่อป้องกันฝุ่นหรือสิ่งปนเปื้อนจากภายนอกเข้าไปภายในห้อง

🔧 หลักการ Balance แรงดันในห้องคลีนรูม
 1. Positive Pressure (ความดันบวก)
 • ใช้ในห้องที่ต้องการควบคุมฝุ่นหรือปนเปื้อน เช่น ห้องยา ห้องประกอบอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
 • ความดันภายในห้องต้องสูงกว่าภายนอก โดยทั่วไปอยู่ที่ +10 ถึง +15 Pascal
 2. Negative Pressure (ความดันลบ)
 • ใช้ในห้องควบคุมการแพร่กระจายของสารเคมีหรือเชื้อโรค เช่น ห้องเก็บสารเคมี ห้องผู้ป่วยโรคติดเชื้อ
 • ความดันภายในห้องต้องต่ำกว่าภายนอก เช่น -10 ถึง -15 Pascal
 3. Differential Pressure Control
 • ระหว่างห้องต่างคลาส เช่น จาก ISO Class 7 → ISO Class 6
 • ใช้ประตู Airlock และระบบ interlock เพื่อรักษาความดันไม่ให้กระชาก

⚙️ องค์ประกอบของระบบ Balance

องค์ประกอบ หน้าที่
AHU + HEPA Filter จ่ายอากาศสะอาดเข้าสู่ห้อง
Supply Air Grille จุดปล่อยลมเข้า
Return Air Grille / Exhaust ดึงลมออกเพื่อควบคุมแรงดัน
Airflow Balancing Damper ปรับปริมาณลมเข้า/ออก
Pressure Sensor ตรวจจับแรงดันต่างระดับ
BMS/PLC Control ควบคุมและแจ้งเตือนแรงดัน

📐 วิธีการ Balance แรงดัน
 1. กำหนดแรงดันที่ต้องการ
เช่น ห้อง A: +15 Pa, ห้อง B: +10 Pa
 2. วัดค่า Airflow (CFM) ของ Supply และ Return
 • ถ้า Supply > Return → ห้องมีแรงดันบวก
 • ถ้า Return > Supply → ห้องมีแรงดันลบ
 3. ปรับ Damper หรือ Volume Control
 • เพื่อให้ลมเข้าออกสมดุลตามที่กำหนด
 4. ติดตั้ง Pressure Gauge / Sensor ตลอดเวลา
 • พร้อมระบบ Alarm ถ้าแรงดันหลุดกรอบ
 5. ตรวจสอบซ้ำ (Commissioning) และทำรายงาน
 • ใช้เครื่องมือวัดแรงดันต่างระดับ (Manometer หรือ Differential Pressure Sensor)

🧱 ตัวอย่างการตั้งค่าความดัน (Pascal)

พื้นที่ ความดัน (Pa)
ห้อง ISO Class 5 +15
ห้อง ISO Class 6 +10
ห้องเปลี่ยนชุด +5
โถงทางเดิน 0
ห้องขยะ/สารเคมี -15